پروژه‌های ساختمانی یا یک پروژه ساخت‌وساز نیازمند مجموعه‌ای از تخصص‌های متنوع است، از کارگران و مهندسان در محل گرفته تا معماران و مدیران پروژه بسیار ماهر. این مسئله به دلیل آسیب‌پذیری آن در برابر وابستگی‌های اقلیمی و محیطی منحصر به فرد است. نیازمندی‌های پروژه علاوه بر چالش‌های سنتی مرتبط با منابع، به پیچیدگی آن نیز می افزاید. هنگامی که مدیران پروژه در مقابله با آنها شکست می‌خورند یا انحراف جزئی در هر جنبه نادیده گرفته می‌شود، می‌تواند منجر به شکست پروژه شود.
سوال این است که دلایل اصلی شکست یک پروژه ساختمانی چیست؟
این مقاله به همین سوال می‌پردازد و به روش‌های مختلف برای غلبه بر موانع و افزایش احتمال موفقیت می‌پردازد.
اما بیایید ابتدا با درک این موضوع شروع کنیم که چرا پروژه‌های ساختمانی در راه خود منحصر به فرد هستند.
چرا پروژه‌های ساختمانی منحصر به فرد هستند؟
پروژه‌های ساختمانی در نوع خود بی‌نظیر هستند. پروژه‌ها همیشه زمان‌محور و هزینه‌بر هستند و تعداد زیادی از منابع انسانی و غیر انسانی را شامل می‌شوند.
منابع درگیر در پروژه‌های ساختمانی عبارتند از:
منابع انسانی: پیمانکاران یا پیمانکاران فرعی، معماران، مهندسان، تامین‌کنندگان، تولیدکنندگان، کارگران و غیره.
منابع غیر انسانی: مواد جامد، ماشین آلات، تجهیزات و غیره.
قبل از شروع پروژه، تمام عناصر ضروری پروژه مانند محدوده، منابع، خطرات احتمالی، ایمنی و اثرات زیست محیطی عملیات در نظر گرفته می‌شود. جدول زمانی پروژه‌های ساختمانی نیز معمولاً از قبل تخمین زده می‌شود. بنابراین، مشتریان ملزم به تهیه طرح و بودجه در مراحل اولیه هستند.
در ساخت‌وساز مدرن، معرفی مواد، روش‌ها و فناوری‌های جدید برای توسعه پایدار می‌تواند منجر به درجه فزاینده‌ای از خطر و پیچیدگی شود. بنابراین، مدیران باید نوآور باشند و یک طرح پروژه مناسب داشته باشند. تجزیه و تحلیل محدودیت‌های منابع و وابستگی‌های متقابل آنها، مدیران پروژه را قادر می‌سازد تا تمام خطرات مربوط به کار را کاهش دهند و شانس موفقیت را بهبود بخشند.
منحصر به فرد بودن پروژه‌های ساختمانی به تأثیرات خارجی و الزامات متغیری که می‌تواند در طول جدول زمانی پروژه تغییر کند، اشاره دارد. این موارد می‌تواند شامل ارتقاء تکنولوژیکی، محدودیت‌های مالی، نوسانات بازار، تغییرات آب و هوایی و تغییر نیاز مشتری باشد.
اکنون که ویژگی‌های یک پروژه ساختمانی را می‌دانیم، بیایید مسائل اساسی صنعت ساخت‌وساز را که منجر به شکست پروژه می‌شود، مطرح کنیم.
علل شکست پروژه ساختمانی
یک پروژه ساختمانی می‌تواند به دلایل زیادی منجر به شکست شود. بیایید نگاهی اجمالی به برخی از مهم‌ترین آنها بیندازیم:
فقدان رهبری پروژه
این تیم توسط یک رهبر پروژه هدایت می‌شود که دارای بهترین تخصص و مهارت‌های صحیح تصمیم گیری است. او باید تصمیمات درست را در زمان مناسب بگیرد زیرا انتخاب‌های ضعیف، عواقب شدیدی بر پیشرفت پروژه خواهد داشت. عدم نظارت مدیران نیز باعث بدتر شدن کارایی پروژه و در نتیجه مصرف بیش از حد بودجه و برنامه خواهد شد. این مسئله منجر به درگیری بین اعضای تیم می‌شود و بر وظایف مختلف وابسته به هم و بهره‌وری کلی تأثیر می‌گذارد.
ارتباط ضعیف مدیران با ذینفعان و تیم‌های بین رشته‌ای، ممکن است منجر به شکاف ارتباطی شود که بیشتر باعث هرج و مرج سازمانی و بهره وری پایین می‌شود.
برنامه ریزی ضعیف پروژه
«پابلو پیکاسو» به درستی می‌گوید: « ما فقط از طریق وسیله‌ای به نام برنامه به اهداف خود دست خواهیم یافت. ما باید به شدت به آن ایمان داشته باشیم، و باید بر اساس آن عمل کنیم. هیچ مسیر دیگری برای موفقیت وجود ندارد.»
آماده سازی ناکافی یا WBS نامشخص یکی از برجسته ترین دلایلی است که پروژه‌های ساختمانی از کنترل خارج می‌شوند. برنامه ریزی پروژه شامل تعریف استراتژی مدیریت است، اما فقدان یا ناکافی بودن تلاش در جهت عوامل زیر، منجر به شکست پروژه می‌شود:
- محدوده پروژه
- ساختار شکست کار پروژه (WBS)
- وابستگی وظایف
- برنامه‌های منابع پروژه
- خطرات پروژه (مالی/منابع)
- برنامه‌های تدارکات/تحویل پروژه
- بررسی سایت و تدارکات.
نرم افزار مدیریت ساخت و ساز اسکوپ همه این موارد را در خود جای داده است و به شما در کنترل پروژه های ساختمانی کمک می کند. همین الان WBS خود را در نرم افزار وارد کن.
استفاده از ابزارهای معمولی و سیلوهای صفحات گسترده برای مدیریت پروژه، اغلب باعث ناهماهنگی می‌شود زیرا به روز رسانی‌ها در زمان واقعی در دسترس نیستند. موضوع دیگر، تغییر در محدوده یا خزش دامنه است، به این معنی که محدوده در برنامه‌های زمان‌بندی شده، دستخوش تغییراتی شده است. محاسبات نادرست در ساختار شکست کار (WBS) و تغییر شرایط بازار (به عنوان مثال، هزینه منابع و نیروی کار) منجر به از دست دادن گسترده در تداوم کسب و کار برای سازمان می‌شود.
برنامه ریزی نادرست ظرفیت منابع
یک پروژه ساختمانی به مجموعه متنوعی از منابع انسانی مانند مهندسان، معماران، کارگران سایت و منابع غیر انسانی مانند دارایی‌ها، ماشین آلات و تجهیزات نیاز دارد. با این حال، مدیران اغلب به دلیل فقدان آینده نگری در مورد شکاف ظرفیت در برابر تقاضا، با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوند. این عمدتا به کمبود یا مازاد منابع کمک می‌کند که منجر به استفاده نادرست منابع مانند استخدام در آخرین لحظه یا استخدام پر هزینه می‌شود.
موارد زیر نشان می‌دهد که برنامه ریزی ضعیف ظرفیت، می‌تواند بر تحویل پروژه‌ها تأثیر بگذارد:
- کمبود منابع، پیشرفت پروژه را محدود می‌کند.
- تخصیص بیش از حد منابع، منجر به کاهش بهره‌وری و فرسودگی شغلی می‌شود.
- محصولات تحویلی با کیفیت پایین عرضه خواهد شد.
- هزینه‌های پروژه افزایش خواهد داشت.
به طور خلاصه، برنامه‌ریزی نادرست ظرفیت، هزینه‌ها و جدول زمانی پروژه را افزایش می‌دهد، بر سودآوری پروژه تأثیر می‌گذارد و در نهایت منجر به شکست فاجعه بار می‌شود.
تخصیص ناکارآمد منابع
برنامه ریزی تیم و مدیریت منابع از عوامل حیاتی در هر پروژه ساخت و ساز هستند. مدیریت ناکارآمد منابع، منجر به تخصیص نادرست منابع و اختلاف در مدیریت وظیفه (WBS) می‌شود.
تخصیص تمام منابع حیاتی موجود به یک کار با اولویت بالا نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکل در منابع شود، زیرا سایر وظایف تحت تأثیر نامطلوب قرار می‌گیرند. این موضوع منجر به افزایش بودجه، به خطر افتادن کیفیت پروژه و تاخیر در تحویل می‌شود.
ردیابی و استفاده ناکارآمد از منابع
استفاده نادرست از منابع و ردیابی ضعیف بهره‌وری آنها در زمان واقعی، می‌تواند به راحتی باعث تاخیر در جدول زمانی پروژه شود و سود پروژه بلافاصله کاهش یابد.
به عنوان مثال، یک منبع بسیار ماهر برای برخی از کارها با اولویت پایین تخصیص داده شده است. این امر منجر به استفاده ناکافی از منابع می‌شود که باعث بهره‌وری پایین منابع شایسته می‌شود. دلیل دیگر می‌تواند رزرو مضاعف یا استفاده بیش از حد از منابع و در نتیجه بدتر شدن کیفیت تحویل باشد.
ردیابی نرخ استفاده از منابع، به مدیران امکان می‌دهد زمان قابل پرداخت منابع را در زمان واقعی مشاهده کنند و به آنها کمک می‌کند تا در صورت لزوم اقدامات اصلاحی انجام دهند. نظارت دقیق بر بهره‌وری منابع نیز سلامت مالی پروژه را به تصویر می‌کشد.
شکست در تشکیل یک طرح اضطراری
زمانی را تصور کنید که تیم شما روی یک پروژه ساخت‌وساز با اولویت کار می‌کند، اما به دلیل شرایط همه‌گیر بی‌سابقه و تعطیلی دولتی، عملیات پروژه متوقف می‌شود. این منجر به زیان‌های قابل توجهی در کسب و کار شما خواهد شد. برای در نظر گرفتن این موضوع، رویکرد شما در آینده چه خواهد بود؟
ساخت و ساز یک تجارت مخاطره آمیز است و وقتی پروژه‌های پیچیده با برنامه‌های فشرده وجود دارد، دشوارتر می‌شود. ریسک‌های زیادی وجود دارد که مدیران می‌توانند با تشکیل یک برنامه اضطراری، خطرات آن را کاهش دهند. مثلا خرید طرح‌های بیمه و استخدام نیروی کار مشروط و غیره.
بنابراین، مدیران باید در حین برنامه‌ریزی زمان‌بندی پروژه، به شدت به دنبال ریسک‌های بالقوه باشند تا اطمینان حاصل کنند که پروژه‌ها به موقع و در چارچوب بودجه تحویل می‌شوند.
افزایش هزینه و تاخیر در برنامه‌ریزی
مازاد بر هزینه‌ها، هزینه‌های نامشخصی وجود دارند که بیش از برآوردهای اولیه بودجه هستند. این هزینه‌ها معمولاً به دلیل تغییر در محدوده/برآوردها و تاخیر در تکمیل وظایف به دلیل تخصیص ناکافی منابع ایجاد می‌شود. از سوی دیگر، تأخیرهای برنامه ممکن است به دلایل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی، کمبود منابع، خطرات/تعارضات، خرابی ماشین آلات و غیره رخ دهد.
عدم دقت بودجه، محدودیت منابع، عدم ارتباط موثر بین تیم‌ها منجر به تاخیر در برنامه‌ریزی پروژه می‌شود که در نهایت هزینه‌های پروژه را افزایش می‌دهد.
جمع‌بندی
همیشه نمی‌توان از شکست پروژه‌های ساختمانی جلوگیری کرد. خزش دامنه در پروژه‌هایی که باعث افزایش بودجه می‌شود، در نبود درآمد برای پیمانکاران به پایان می‌رسد. از این گذشته، چیزهایی وجود دارد که نمی‌توانید پیش بینی و برنامه‌ریزی کنید. اما استفاده از یک ابزار بصری و توجه دقیق به برنامه ریزی و مدیریت، به جلوگیری از خرابی کامل کمک می‌کند.
با یک راه حل موثر مدیریت پروژه، مدیران می‌توانند به ریسک‌ها دسترسی داشته باشند، نیروی کار را تحت تاثیر قرار دهند و بر اساس آن برنامه ریزی کنند. اجزای ذکر شده در بالا به مدیران کمک می‌کند تا چالش‌های پروژه را بررسی کنند و پروژه را به سمت موفقیت هدایت کنند.
اخیراً با چه چالش‌های پروژه ساختمانی مواجه شده‌اید؟
برای حل این موارد ما نرم افزار اسکوپ را برای شما فراهم آورده ایم که هم در ساخت WBS را دارد و هم موارد دیگر شامل مدیریت منابع، نیروی انسانی، داشبورد گزارشات برای تصمیم گیری در زمان درست و منطقی و خیلی موارد دیگر که به شما در پروژه های ساخت و ساز کمک می کند. برای مطالعه ویژگی های نرم افزار کلیک کنید.
از طریق صفحه ثبت سفارش نرم افزار مدیریت کنترل پروژه های ساخت و ساز اسکوپ می توانید اقدام کنید.